Over een week of 2 denk ik terug te komen op iets dat ik nu even in theorie wil vastpakken. Dat zorgt er voor dat jij ook even ziet wat ik probeer als methodes om mijn gedachten te structureren en mijn doelen te bepalen voor dit project. Misschien werkt deze methode geweldig voor mij; misschien helemaal niet voor jou, of andersom. In dit bericht wil ik het hebben over een techniek die ik zowel zelf in mijn werk heb gebruikt, als anderen heb zien gebruiken om iets duidelijk te maken. Ook mijn kinderen hebben deze methode gebruikt bij de voorbereiding van hun spreekbeurt : de gedachtenwolk of Mindmap. Beetje vreemd wel, maar de Mindmap heeft in wezen meer overeenkomsten met een boom dan met een wolk...

De techniek van de Mindmap is door psycholoog Tony Buzan ontwikkeld. Hij had er een hele theorie bij die was gebaseerd op science-fiction literatuur uit die tijd. De Mindmap zou er voor zorgen dat je met een creatievere blik keek naar je onderwerp. Door het gebruik van kleurtje en plaatjes zou het oog niet van links naar rechts hoeven, maar zou het onderwerp als geheel kunnen omvatten. Het zou associatieve processen bevorderen. Op die manier kon je dichter bij je diepere lagen van het onderwerp komen. Mindmapping betekent dan ook het 'in kaart brengen van de geest'. Hoe het ook werkt, het wordt vaak gebruikt om te brainstormen of te creatieve ideeën te structureren, zeker wanneer je nog niet goed vat hebt op je onderwerp.

Een Mindmap heeft altijd een centraal thema. Dat teken je meestal midden op een papier. Vanuit dat centrale thema ga je hoofdtakken tekenen die uitkomen bij onderwerpen die in grote lijnen te maken hebben met dat hoofdthema. Een voorbeeldje : als je een concert wilt organiseren teken je een wolk of een vierkantje of een gitaar in het midden van het vel en daar om heen ga je, liefst ook met tekeningen en kleuren de onderwerpen tekenen die samenhangen met het organiseren van een concert, zoals muziek, catering, kaartverkoop, toiletten, beveiliging, locatie en dergelijke. Vanuit die onderwerpen ga je weer zijtakken tekenen naar deelonderwerpen, zoals bij catering naar eten, drinken, afval, tafels. Doe dat alles met trefwoorden, kleuren en plaatjes. Dan krijg je eenvoudiger overzicht over je hele project. Probeer verbanden te zien en lijntjes te trekken of met tekentjes en kleuren aan te geven wanneer items samenhangen. Je kunt de tafels bijvoorbeeld misschien wel verbinden aan de locatie; wel iets om te overleggen wanneer je een locatie op het oog hebt.

Mindmappen in de praktijk

Voorbereidende gedachten

• Bedenk goed wat het hoofdonderwerp is en waar je naar op zoek bent
• Schrijf zoveel mogelijk gedachten op papier
• Probeer die gedachten zo concreet mogelijk te maken
• Denk niet meteen in een structuur; je wilt juist vrij associëren

Voorbereidende handelingen

• Zorg voor voldoende papier
• Zorg voor pennen, potloden of viltstiften in verschillende kleuren

En dan aan de slag

• Leg het papier in de breedte voor je (de afstand links-rechts dus groter dan boven-onder)
• Schrijf je hoofdonderwerp in het midden en maak er een tekening bij of omheen
• Trek lijnen (takken) vanuit het onderwerp voor ieder belangrijk deelonderwerp. Hoe dikker de lijn, hoe belangrijker het onderwerp. Gebruik kleurtje en maak de lijnen kronkelig (dat schijnt de associaties te versterken)
• Schrijf bij iedere lijn wat de associatie/deelonderwerp is
• Trek dan vanuit het eind van die lijn weer nieuwe lijnen (dunner, want onderdeel van de grote associatie) en schrijf daar ook bij waar het over gaat
• Ga desnoods nog één keer door, maar probeer het beperkt te houden; sommige dingen worden te detaillistisch en voegen weinig toe aan de grote lijn
• Blijf tekenen, gummen, kleuren en associëren tot je alle gedachten verwerkt hebt en er geen nieuwe meer bijkomen

Ja, dat is de mooie methode, waar je prachtige plaatjes van krijgt. Dat kan ik helaas niet zo fraai, dus gebruik ik, de keren dat in Mindmap, een software hulpje. Er is van alles, maar het meeste kost behoorlijke bedragen en is dan ook berekend op min of meer professioneel gebruik. Zelf gebruik ik een gratis tool : eDraw Mindmap.