De dag die je wist dat zou komen. Van het koningslied uit 2013 is dat één van de weinige zinnen die in ons collectief geheugen gegrift staat. Alsof je een toekomstige gebeurtenis al zou kunnen kennen. Dat zou een wereldbeeld vergen waarin sprake is van voorbeschikking; waar de loop der dingen (deels) al vaststaat en zich alleen nog maar hoeft te ontrollen. Een toekomst waar je zelf geen invloed op hebt.

De dag die je wist dat zou komen is eindelijk hier
Ben je er klaar voor?
Kun je dat ooit echt zijn?

Nee, dat wil er bij mij niet in. Soms weet je niet óf zo'n dag gaat komen. Toch wil ik mijn voorspellende gaven ook niet onder stoelen of banken steken. Vandaag kijk ik daarom even terug naar 2007 (!), inderdaad 13 jaar geleden. Ik was toen op een maandag in Amsterdam, waar ik een beeld dat ik deze week tegen kwam al heb voorzien...

piepen

Deze week wil ik ook graag even klagen en piepen. Het zijn vreemde tijden en ook al lijk ik misschien vrij stabiel, ik heb daar óók merkbaar last van. Heel vreemde tijden vind ik het zelfs. Onwerkelijk. Vervreemdend. Verwarrend. Vermoeiend. De wereld draait dan wel krakend en knarsend nog heel langzaam door, maar het is niet meer de wereld zoals we die kennen; niet meer de vertrouwde basis die er hoort te zijn.

We beperken ons, zo goed en zo kwaad als dat gaat; we vergroten de afstand en verminderen de activiteiten. Niet iedereen past dat op eenzelfde manier en de een loopt met iets meer verschijnselen van stress, angst of depressie rond dan de ander.

rondkijken

Wanneer ik om me heen kijk zie ik mensen die, al dan niet samen met niet-naar-schoolgaande kinderen, wekenlang opgehokt zijn. Verstoken van hun gebruikelijke activiteiten en vooral van de mogelijkheid om zich even terug te trekken. Sommigen gaan dan meer van hetzelfde doen : meer Netflix bijvoorbeeld. Anderen komen juist tot activiteiten; opruimen, klussen, andere mensen helpen, thuiswerken, beeldbellen en zelfs bordspellen zijn weer helemaal trending.

Toch zie ik ook overal ook een soort berusting; je kunt misschien ook niet anders. Berusting zou je kunnen zien als een lichte vorm van learned helplessness, van aangeleerde hulpeloosheid; een boeiend, want tegenstrijdig mechanisme om door onaangename perioden, of zelfs een onaangenaam leven, te komen. Stabiliserend, dat wel.

virtueel

Nee, als onaangenaam ervaar ik het leven nog niet.En de berustende passiviteit van learned helplessness heb ik ook niet; ik krijg juist een soort onrust van dit type beklemming. En ik voel een verdriet door de vervlakking. Zo hoopte ik om na mijn huidige te-drukke werk-periode eindelijk weer eens de wereld in te kunnen.

Weer eens in alle rust tijd te hebben voor vrouw, kinderen en vrienden. Of een foto-uitstapje, een weekend naar Vlieland, meedoen aan een expositie, maar vooral heb ik zo langzamerhand ook vreselijk veel zin om nieuw fotomateriaal te maken.

flashback

Even terug in de tijd. Zoals gezegd was ik 13 jaar geleden op een maandag in juni in Amsterdam. In de Bijenkorf zelfs, die was toen gewoon open en nu door de corona crisis dicht. Vanuit de horeca-verdieping kijk je (toen in ieder geval) uit op de Dam. Als je even snel kijkt ziet dat er zo uit (onbewerkt en niet verscherpt) :

 

 

Mensen staan, zitten, lopen en fietsen rond het monument, auto's staan voor het stoplicht, trams rijden en vrachtauto's staan te laden of te lossen. Een levendigheid die in Amsterdam vaak met gezelligheid wordt verward...

contrast uitproberen

Ik hou er van, trouwens liever virtueel dan in het echte leven, om dingen uit te proberen. De contrasten die dan ontstaan met de onmogelijkheid van de werkelijkheid prikkelen de geest. Zo kwam ik die maandag op een idee, dat ik tot nu toe ooit een keer écht had willen uitvoeren.

Ik wilde dit soort drukke plekken in de wereld fotograferen alsof ze verlaten zijn. Zo langzamerhand is die gedachte minder spannend; die plekken kun je vandaag de dag ook in de realiteit vrijwel verlaten aantreffen...

van nergens naar niets

Met een kopje cappuccino heb ik destijds een eerste poging gedaan met de Dam vanuit het restaurant van de Bijenkorf. Geen trams, geen fietsers, geen auto's (behalve één langparkeerder), geen staande, zittende en lopende mensen...

Slechts één aanwezige die de leegheid juist versterkt; één jongen die van nergens naar niets rent... Iets dat we eigenlijk allemaal doen in het leven. Iets waar we ons door het contrast met de stilstaande wereld van de corona crisis pas bewust van lijken te worden... En noodgedwongen in moeten berusten...

Kortom : De dag waarvan je je niet voor kon stellen dat ie ooit zou komen.