Vorige week hadden we alweer deprimerende bomen op de foto. Niet dat ik iemand heb horen klagen daarover, maar om daar alvast op te anticiperen had ik al toegezegd deze week iets met mensen te doen. Toen bedoelde ik niet om mensen als min of meer toevallige verschijning in een foto te tonen, of als toegeschouwd onderwerp van mijzelf als toeschouwer van mijn wereld. Nee, ik bedoelde echte portretten, die ik net zo bewust als portret had bedoeld als de bomen van vorige week.

Afgelopen maanden had ik die in ieder geval niet gemaakt, dus geen recente beelden. Dat viel tegen en erger, ik heb zelfs erg weinig van dat soort foto's gemaakt in de laatste jaren. De portretten die ik maakte op verzoek van vrienden en bekenden vallen niet in die categorie en hebben bovendien de neiging om, zacht gezegd, tegen te vallen, zowel voor mij als voor betrokkenen. Hoewel ik met een portretserie ben afgestudeerd is dat niet mijn eigenlijke richting, kom ik de laatste jaren steeds vaker achter.

Voor dit bericht had ik een tweetal mensportret foto's geselecteerd, die je volgende week gaat zien. Gaandeweg kreeg dit bericht namelijk een onaangenaam verrassende wending, een ander onderwerp en andere inhoud die noodgedwongen moet voorafgaan aan die twee beelden.

Portret projecten

Tijdens mijn studie en ook de eerste jaren daarna heb ik een aantal portretseries gemaakt. En met plezier. Niet alleen als studie-opdracht, maar ook als vrij werk. Ik heb een aantal portret-projecten gestart, waarbij ik wisselende doelen stelde. Zo had ik een sneeuwbal project, waarbij ik met een vijftal mensen uit mijn eigen omgeving startte en de geportretteerde zelf een volgend slachtoffer uit zijn/haar omgeving liet aanbrengen. Mijn uitdaging was om binnen een uur (op diafilm, waar je maximaal 12 foto's op kunt maken) ook met een onbekende met een goed portret te eindigen.

Ook heb ik een portretserie gemaakt van vrouwen waarin ik, kort samengevat, de spanning tussen de overduidelijk aanwezige aantrekkingskracht als vrouw tegenover de, voor de (mannelijke) buitenwereld minder opwindende, zorgzaamheid als moeder probeerde te visualiseren.

Ik ben destijds ook met een portretserie gestart waarbij ik iedere dag een volkomen vreemde portretteerde. Daarbij sprak ik willekeurige mensen aan, iemand die toevallig aan een tafeltje aan de andere kant van hetzelfde restaurant zat, iemand die net met zijn moeder uit een kerk kwam, iemand op het station, of iemand die in de tuin staat met een biertje. En voor een portret moet je dan wel iemand aanspreken, een (creatief) beeld-plan hebben en het maken van het portret samen uitvoeren. Ik heb dat twee weken weten vol te houden...

Pascal Ollegott

Bij dat laatstgenoemde project, om iedere dag een portret te maken, werd ik geïnspireerd door één van mijn docenten; Pascal Ollegott. Eind van het tweede jaar van mijn studie hadden we een workshop portretfotografie van hem en vervolgens zijn we ook met hem een werkweekend naar Terschelling geweest. Portretfotograaf, gedreven en altijd, altijd bezig met mensportretten. Op Terschelling sprak hij ook andere 'jeugd'-herberg-gasten aan om ze te portretteren met zijn net verworven opklapbare Polaroid SX70 land camera (een fraai oud direct-klaar toestel, klik hier voor een voorbeeld). Een dag geen foto gemaakt is een dag niet geleefd.

Nooit meer foto's

Gisteren probeerde ik uit te vinden wat hij tegenwoordig doet. Nietsvermoedend. Met schokkende afloop. Pascal heeft oktober 2016 een eind aan zijn leven gemaakt. Hij leed aan chronische depressies volgens het persbericht. Ik kon het maar met moeite geloven. Heb gisteravond verder zitten zoeken en op de Facebook bladzijde van zijn zus naar 2016 gescrolled. Alles van haar sociale leven was daar open en bloot te lezen, eind 2016 inclusief rouwkaart en sterktewensen. Dat voelt toch wel heel erg alsof je stiekem door de brievenbus aan het gluren bent, maar aan de andere kant is het ook fijn om te weten dat het echt zo is dat Pascal daarvoor gekozen heeft, hoewel ik denk dat er op dat moment veel te weinig voor hem te kiezen was.

Met Pascal heb ik (op Terschelling) wel eens een gesprek gehad over dat hij meer moeite had met het leven dan ik, maar dat hij er zelf een eind aan zou maken heb ik nooit ook maar in de verte aangevoeld. Vreselijk, wanneer dat de enige uitweg is die je op je 46-e nog ziet. En begrijp me niet verkeerd, ik heb er alle respect voor wanneer je zo'n moeilijke keuze maakt. Wanneer je niet anders meer kunt, denk ik eigenlijk. Wanneer je het niet meer volhoudt. Om die reden, en zeker niet omdat het een geweldige serie is geworden, onderstaand een aantal resultaten van die iedere-dag-een-portret serie. Pascal, ik zal je herinneren als een gedreven, energieke, enthousiaste, inspirerende, belangstellende en gewoon een lieve en af en toe wat onthande man.

Pascal was zelf (terecht) blij met zijn eigen afstudeerwerk, waarmee hij voor de Zilveren Camera werd genomineerd : de bewoners van de Dukdalfstraat

Iedere dag een foto

- de laatste : niemand voor de camera gekregen -
(ik ben blij met het (flits)licht rechts)