Bijna ieder bericht gaat, naast een fotografisch getint onderwerp, ook wel altijd weer over mij... Gelukkig wel, dat maakt het voor mij in ieder geval leuk om te schrijven. Om een onderwerp door de vingers te hebben waar ik niet helemaal uit kom. En ook vast nooit uit ga komen, hoe dat bij mij werkt. En ook nooit uit wil komen, maar wel eens mee wil puzzelen. En daar schrijf ik dan over. En ook laat ik daar meestal iets van mezelf zien, in de hoop dat je het herkent, het jou ook raakt en je er ook (even) over nadenkt. Dat zou het voor jou boeiend kunnen maken. En nee, natuurlijk ga ik niet al mijn emoties, mijn blijdschappen, twijfels en onzekerheden in dit blog opnemen. Daar zit ook niemand op te wachten. En al zeker niet als het gaat over grote onderwerpen zoals deze week : denken, dromen en verlangen...

Denken

Denken, de rationele, ge-abstraheerde, logisch redenerende kant van het menselijk bestaan gaat me vrij aardig af. Althans die illusie koester ik over mezelf. Mocht je daar een andere mening over hebben, dan kun je dat gerust tegen me zeggen. Ik zal er niet anders door worden, vrees ik, want ik ben daar behoorlijk sterk van overtuigd. Sommigen denken zelfs dat ik eigenwijs ben en dat ik vaak denk dat ik iets beter weet. Een kern van waarheid kan ik daar zeker in herkennen. Denken is trouwens iets dat ik graag doe.

Dromen

Om met de simpelste vorm van dromen te beginnen : dromen kun je doen terwijl je slaapt, zelf heb ik dat meestal 's-nachts en dat levert de meest onvoorspelbare inhoud op. Dat nachtelijk dromen doe ik helaas niet zoveel als ik zou willen; ik heb altijd fijne, al zijn het rare, dromen. Helaas onstuurbaar, maar desondanks vaak boeiend. Dromen waarin ik iets uitprobeer of een vorm probeer te vinden om een gevoel te plaatsen.

Het voelt een beetje alsof ik het niet zelf ben die droomt, op de één of andere manier. Ik ervaar het vaak alsof mijn geest los van mij probeert om met dromen dingen uit te werken of uit te proberen. Dat kan een soort rollenspel zijn wanneer het gaat om hoe ik me met andere mensen verhoud. Of gewoon een absurd vrijblijvend uitprobeersel, zoals die keer dat ik zonder parachute uit een vliegtuig sprong en heel benieuwd was wat er ging gebeuren (die droom had niets beangstigends, ik voelde me echt alleen nieuwsgierig).

Dromen kun je ook op een andere manier doen. Vaak doe ik dat overdag en bij bewustzijn. Om met Otis Redding te spreken : I've got dreams to remember. Dromen die meer met hoop te maken hebben over dingen die nog steeds niet of niet meer werkelijkheid willen worden. Je zult gemerkt hebben dat mijn onderwerpen daar ook regelmatig tegen aan hangen.

Ook kun je nog heel praktisch (dag)dromen over hoe iets zou zijn, zoals bijvoorbeeld met een reis, een nieuw huis of zelfs een nieuwe fiets.

Verlangen

De zwaarste van de drie, maar ook de verbinding tussen dromen en denken. Het verlangen. Verlangen gaat altijd over iets dat niet (meer) vervuld is en, bij diep verlangen, vaak ook weinig kans op vervulling heeft. Hoe komt dat ? Verlangen kan gaan over veel dingen. Je kunt verlangen naar iets om te hebben, naar iets om te zijn, naar iets om te beleven en naar iemand. Al die verlangens hebben gemeen dat ze starten met onvervulde wensen en veel hoop/gevoel en dat ze in principe geen enkele verlammende verbinding met de praktijk hebben. Pas als je het eerste aspect van het onderwerp van vandaag er bij haalt, het denken, dan krijgt verlangen een praktische en daardoor vaak erg onmogelijke bijklank.

Dromen naar aanleiding van een verlangen kan nog wel; het verlangen is in dromen prima zonder praktische problemen in de praktijk te projecteren. Om even een eenvoudig voorbeeld te nemen : ik heb al zeker 10 jaar het verlangen om de treinreis met de Trans Mongolië Express te doen. Daar kan ik zomaar een avond verlangend in wegdromen, bladerend door andermans reisverslagen, reis-aanbiedingen en foto's op het onvolprezen internet. Als ik dan ga denken over hoe en wat komen er al snel praktische bezwaren en bijna-onmogelijkheden bij kijken. Die botsing tussen praktijk en verlangen is vaak vrij treurigmakend. Het verlangen en daarbij de hoop blijft (bij mij werkt dat tenminste zo), dat is niet gebonden aan welke praktijk dan ook.

Denken, dromen en verlangen

Denken, dromen en verlangen. Maar dan even fotografisch. Ik wil beginnen met een foto, die ik als een echte Gerrit Schurer zou willen betitelen. Wat er op staat doet er niet eens het meeste toe. Voor mij heeft deze foto een gevoel, een puzzel-achtige samenstelling, waarbij een aantal elementen elk iets toevoegt. De zachtheid van de lijnen maakt het een haast aaibare foto, een foto waar je dichtbij kunt komen. Rechts is een zachte vorm te zien die uit hard materiaal bestaat, scherp in beeld is en daarmee aandacht vraagt, en waar een donkere opening in zit, waar zich iets zou kunnen bevinden. Een verwachting...

Links en midden is de foto vaag. Je ziet dat er in de verte iets is, weerspiegeld in het water, waardoor het verbonden is met de vorm rechts. Was er geen water geweest, maar een grasveld, dan was het een heel ander beeld geworden. Er is een duidelijke lijn die van rechtsboven het beeld invoert (niet een heel gebruikelijk richting) en de weerspiegelde horizontale brug zorgt voor een fraaie tweede lijn. Je ziet dat het in de verte gebouwen zijn, maar kunt ze niet plaatsen; de futuristische uitstraling is wel verwarrend, maar niet overheersend.

Rechts staat het scherpe deel voor het denken, het donkere gat is het verlangen en de weerspiegelde vaagheid staat voor de dromen.

 

 

Denken (fotografisch)

In de eerste jaren dat ik naar de fotoacademie ging, was mijn fotografie veel meer met denken verbonden dan met dromen of verlangen. Onderstaand een tweetal beelden die ik in die tijd had kunnen maken. Deze twee zijn van hetzelfde Valencia uitstapje, als waar alle foto's in dit bericht van zijn. Sterker nog, ze zijn allemaal rond dezelfde locatie gemaakt : Ciudad de las Artes y las Ciencias; de stad van kunst en wetenschappen. Ik wil met die verschillende vormen fotografie van één locatie laten zien dat ik, naast de blijdschap die ik heb over bovenstaand beeld, ook nog steeds mijn oude dingen doe. En met plezier.

Onderstaande twee beelden hebben de hardheid, de vormgerichtheid die ik toen ook had. Wel heb ik ze nu met een andere lens geschoten, waardoor er een voor- en achtergrond is ontstaan (door de vaagheid). Los daarvan heeft het niet veel gevoels-inhoud en moet het de spanning krijgen door de vormen. De mensen op dit soort foto's voegen eigenlijk weinig toe, besef ik me opeens. Zonder mensen was het saaier geweest, maar contact krijg je er niet mee.

 

Nog eerder

Vlak voor ik naar de fotoacademie ging maakte ik varianten van bovenstaand beelden, maar dan zonder mensen. In die beelden was symmetrie een erg belangrijke component. Dat kon zijn vorm vinden in een harde weerspiegeling in water, of in een links-rechts symmetrie. Liefst gebruikte ik veel contrast en tenminste één duidelijke vormen als boeiend beeldcomponent.

Dit type fotografie spreekt veel mensen trouwens gemakkelijk aan. En begrijp me goed, het is helemaal niet erg als je dit mooi vindt. Dat is het ook. Voor mij zelf is die ene laag te weinig om het een langdurig boeiend beeld te vinden. Ik heb meer met de eerst getoonde foto in dit bericht. Ook wel weer lastig, want ik ben steeds minder blij met de foto's die ik maak. Vóór mijn studie zou ik met onderstaand beeld heel blij geweest zijn. Zalig zijn de onwetenden...

 

Met mensen

De afgelopen jaren probeer ik steeds vaker mensen in hun omgeving te fotograferen. Dat boeit mezelf, en blijkt ook voor anderen boeiend. Niet zoals bovenstaand dat ik mensen gebruik als niet ter zake doende figuranten, maar als hoofdonderwerp van het beeld, waarbij de omgeving als niet ter zake doende figurant optreedt. Ik vind het een mooie zoektocht naar wat mensen beweegt; daarmee een zoektocht naar een antwoord op de vraag waaruit het leven bestaat; de vraag wat we hier allemaal doen en wat waardevol is. Een vraag waar voor mij, bij gebrek aan een zingevend mono-theïstisch geloof, hoogstwaarschijnlijk geen antwoord op gaat komen. Daarom hoop ik dat ik er nog eens over droom. Vaak kom ik dan tot onverwachte daden.

 

Wat mist er nog

Misschien was het je al opgevallen, maar er ontbreken nog wat thema's aan de drie titel-thema's. Naast denken, dromen en verlangen kun je natuurlijk ook bijvoorbeeld nog voelen en doen... Voelen is minstens zo belangrijk, daar niet van, en ook met doen kan ik wel wat, maar het ging me deze week meer over de verhouding van de andere drie.

Dat het verlangen zomaar voor altijd kan zijn, het dromen een vrijblijvende vlucht zonder valscherm en het denken de hele zaak iedere keer weer zorgvuldig om zeep weet te brengen. Dat voelt allemaal niet logisch.