Deze week was ik een paar dagen op Vlieland. Naast heel veel andere onderwerpen en bezigheden schoot me daar, tijdens een strandwandeling, iets volkomen zinloos te binnen. Ik zag mezelf in een ver verleden, toen ik nog wat meer een nerd was dan nu, op vakantie met mijn ouders in mijn tentje zitten, bezig met een schelpen- of een stenenverzameling.

Toen ik gisteren door mijn fotomateriaal bladerde kwam ik bij toeval een beeld tegen dat me op de weg van meer (ook vrij zinloze) gedachten over dat onderwerp zette. Daar doen we het vandaag mee...

niet van mij

Ik besefte dat ik weliswaar ook een postzegelverzameling had; in die tijd een minder vreemd fenomeen dan nu voor een 16 jarige, maar dat verzamelen me niet in het bloed zit. En bij alles dat ik niet zelf heb, vraag ik me af wat het dan is dat er voor zorgt dat anderen wel zoiets doen.

Vergis je niet, zelfs onder de beperkte groep mensen die ik als echt goede vrienden beschouw, zit tenminste één verzamelaar. Het is niet een contra-indicatie voor vriendschap, maar staat als hobby wel onbegrijpelijk ver van mij af. Als je het al een hobby kunt noemen; voor mijn gevoel is het iets diepers.

wat

Een verzameling gaat over dingen, over tastbare objecten. Een verzameling bestaat uit de behoefte om overeenkomstige objecten met relevante individuele verschillen te verzamelen. Een verzameling heeft een impliciet doel; er zijn zeldzame onderdelen te verzamelen en/of er is een illusie van de mogelijkheid van compleetheid. Juist die doelen stimuleren de verzamelaar.

Focus en aandacht leiden, zoals altijd, ook bij het verzamelen tot een beter resultaat. Verzamelaars onderling hebben graag contact over hun verzamelingen. Een verzameling is nooit compleet, er blijft altijd een verder weg gelegen doel dat de huidige verzameling nog betekenisvoller zou kunnen maken, maar tegelijk de noodzaak in zich draagt om ook daarna verder te gaan. Al met al een soort verslaving dus. Tot zover niks vreemds aan en heel voorstelbaar...

hoe

De bezigheden van het verzamelen snap ik ook. Het structureren, ordenen, classificeren en waarderen van de objecten die al verzameld zijn, de dromen die je kunt hebben over aanvullingen. De zoektocht naar verdere uitbouw. Heerlijk allemaal. Maar het kost me, zeker met relatief onbeduidende objecten, zelf steeds meer moeite om me in de verzamelbehoefte te verplaatsen Als kind vond ik dat met schelpen, stenen en postegels spannender dan nu...

maar waarom

Zo langzamerhand ben ik anders gaan denken over verzamelen. Wat ik als hobby zag is meer een verdedigingsinstrument tegen de dreigende zinloosheid van het leven zelf geworden. Een bezigheid die de schijn van richting en zingeving geeft. Het doel : verbinding, hechting aan het bestaan. Hechten aan het leven door te hechten aan materie met een langere levensverwachting. Niet in de zin van materialisme; dat die materiële hechting steeds kostbaarder of mooier of beter zou moeten worden.

Nee, verzamelen lijkt meer over de continuïteit te gaan dan over datgene dat verzameld wordt. Zolang je nog doelen hebt, zolang je verzameling nog niet compleet is (hetgeen impliciet onmogelijk is), ben je nog in verbinding. In verbinding met het verleden, door alle herinneringen aan je verzameling, verbinding met het heden door alles nog een keer door de vingers te hebben, door te structureren en waarderen, maar ook is er een verbindingsbelofte voor de toekomst; er is meer te verzamelen...

verzamelbeelden

Niet de hoeveelheid verzamelde elementen van een bepaalde objectsoort bepaalt of iets een verzameling is. Je hebt ten principale een verzamelaar nodig. Iemand met een intentie. Zo kun je een flatgebouw als onderstaand niet zien als een verzameling van mensen. Het doel van de verzamelaar ontbreekt...

 

 

te laat

Anders wordt het wanneer we na onze dood door onze nabestaanden worden verzameld. De behoefte om zelfs dan nog door te gaan met onderscheid op basis van kenmerken die in artikel 1 van onze grondwet verboden zijn, lijkt onbeheersbaar : waarom in godsnaam zijn er katholieke, protestantse, joodse, humanistische en islamitische begraafplaatsen ?

Denemarken kent inmiddels zelfs een homo-begraafplaats. Voor zover mij bekend, maar het zou me niet verbazen, zijn er in ons land nog geen begraafplaatsen op grond van politieke gezindheid, ras of geslacht (binnenkort qua onwenselijkheid aan te vullen met handicap en seksuele geaardheid ).

Als het dan toch tot een verzameling moet leiden, dan liefst in een mooi verzamelalbum...

 

 

Wil je als verzamelaar meer overzicht houden, dan kun je ook keurig geordend verzamelen in verzamelkasten. Dit beeld was de trigger voor mijn bespiegelingen...

 

 

boodschap

Een SPAGHETTI bericht heeft niet altijd een stichtelijke boodschap, maar deze keer schreeuwt het onderwerp er om. Er is namelijk nog een manier van verzamelen. Dan verzamelt de verzamelaar zichzelf. Verbindt zich met anderen; zorgt voor verzamelingen waar hij/zij deel van uit maakt, verbinding mee heeft, hechting heeft.

Als dat geen perfecte verdedigingstechniek tegen het gevoel van zinloos leven is, weet ik het ook niet meer. Richting en zingeving... Laten we ons, al tijdens het leven, zo veel mogelijk zelf verzamelen. Met elkaar het leven door... Inclusief de meer en minder zeldzame exemplaren maken we een verzameling die nooit compleet is. De gedachte is mooi, maar schelpen verzamelen blijkt helaas gemakkelijker...