We starten deze week even met een korte reprise van vorige week. Mijn moeder, die ook in het vervolg van het bericht van vandaag een rol speelt, wees me er op. Niet voor iedereen zal duidelijk zijn wát er op de laatste twee beelden staat; het beeld van wat een ovalen bibliotheek zou kunnen zijn en de blokkendozen die op een soort van podium staan. Daarom nog even een korte uitleg.

Dat bericht van vorige week ging over de verzamel- en ordeningsdrang die ook na de dood optreedt. De ovalen bibliotheek is een gebouw op een begraafplaats in Porto. De blokkendozen vormen, samen met een derde, die buiten zicht blijft, en een aantal nog niet neergehaalde standbeelden, een oorlogs-monument op een begraafplaats in Boedapast. In veel landen worden doden namelijk niet ónder de grond begraven, maar opgestapeld in een soort kastenwanden boven de grond. Dit zijn dus grafmonumenten, ongetwijfeld gevuld met uitrustende resten van wat ooit vaders, moeders, strijders en geliefden zijn geweest.

de basis...

Zoals een monument een soort abstract voorbeeld stelt, zo worden die voorbeelden meer praktisch ingevuld door mensen die je in de loop van het leven tegenkomt. En ja, daar is mijn moeder weer. Samen met mijn vader legden zij mijn allereerste basis en waren mijn eerste voorbeelden. Achteraf heeft dat voor mij gelukkig een stevige basis gelegd waar ik goed mee kan leven, al kon één en ander natuurlijk ook beter. En bleven er nog behoorlijke delen die ik daarna zelf heb moeten/mogen/kunnen uitvinden en uitwerken.

In mijn geval heb ik na mijn eerste basis, die ook door school en andere externe invloedsbronnen is gevormd, veel bijgeleerd van onder meer mijn vrienden en ook zeker van mijn levenspartner Pien. Sterke voorbeelden voor me, maar dan meer op het gebied van omgang met mensen.

en daar voorbij...

Later mocht/mag ik zelf als voorbeeld voor mijn kinderen optreden. Volgens mij is dat ook best goed gegaan, en anders weten ze dat goed voor me te verbergen. Wat ik niet aan zag komen; tegenwoordig werkt die voorbeeldfunctie ook andersom en met die constatering kom ik op het terrein van waar ik het over wilde hebben. Voorbeelden die je buiten de gebaande paden tegenkomt. Voorbeelden die je verrassen.

In de afgelopen jaren ben ik een aantal keren mensen tegen gekomen waar ik duidelijk iets van kon leren. En dan bedoel ik niet in praktische zin, maar meer over hoe zij in het leven staan; hoe ze tegen dingen aan kijken; hoe ze omgaan met voorspoed en tegenslag. Dat waren zowel heel korte ontmoetingen, als langduriger verbintenissen.

stuur

Ook in de grote lijnen van de levensinvulling kom ik voorbeelden tegen. Zo heb ik van jongs af aan het gevoel dat ik mijn eigen stuur in handen heb. Niet dat ik daardoor altijd de richting weet te vinden die ik wil, en ook heb ik nog wel eens de neiging om over iemand heen te rijden, wanneer zij in de richting van mijn pad staat.

Een aantal mensen heeft me geïnspireerd op het gebied van de stuurmanskunst. En nee, dat heeft niet uitgemond in aanbidding van of bewondering voor die mensen, maar wel in het afkijken van de manieren hoe zij hun leven richting lijken te geven. Uitpuzzelen hoe ik dat zelf zou kunnen doen aan de hand van die voorbeelden.

Zo heb ik bijvoorbeeld geleerd om veel duidelijker te zijn, zonder onnodig over mensen heen te rijden. Om het belang van communicatie beter te zien. Om meer en beter te verbinden. En nee, dat werkt allemaal zeker nog niet perfect, maar door die voorbeelden raakte ik wel geïnspireerd.

voorbeeld - experiment

Ook fotografisch heb ik ook zo nu en dan een voorbeeld nodig ter puzzeling en inspiratie. Ik ga terug naar één van de eerste keren dat ik me daar bewust van was. In 2006 (!) trof ik Max Westerman op deze cover van de Volkskrantbijlage aan (foto van Dana Lixenberg). Wanneer je er iets beter naar kijkt, zie je iets vreemds. Een dubbele schaduw, op de grond en achter hem... Hoe krijg je dat, zonder Photoshop, voor elkaar ?

 

 

Dat voorbeeld zorgde er voor dat ik zorgvuldig moest bestuderen, gedachten-puzzelen en daarna de oplossing uitproberen. Stimulerend en beeld-verruimend, zoals een goed voorbeeld kan zijn. Wanneer je de oplossing wilt weten, dan staat die helemaal onder aan  dit bericht. Helaas niet op de kop, zoals in de Donald Duck...

Na wat puzzelwerk had ik dit resultaat :

 

 

bijschaven

Niet vergelijkbaar qua uitgangspunten, Dana fotografeerde een bekende Nederlander in New York, terwijl ik mijzelf op de binnenplaats van een Leeuwarden zorgcentrum fotografeerde. Ook niet vergelijkbaar qua eindresultaat, Dana maakte een cover voor een weekblad en ik probeerde de techniek uit te zoeken.

Niet perfect dus. Maar goed genoeg. Het gaat ook niet om perfectie wanneer je de werking en betekenis van een voorbeeld aan het uitzoeken bent. Het gaat om inspiratie en verbreding van je kaders.

Heb het beeld toch nog even een beetje bijgeschaafd, bijgesneden en zwart-wit gemaakt. Het wordt geen cover, maar best aardig...

 

 

hoe dan ?

Dana's techniek is gebaseerd op het feit dat je tegen de zon in fotografeert, waardoor je de slagschaduw van de geportretteerde naar je toe op de grond ziet. Tegelijk flitst ze knetterhard, met de flitser een metertje links van haar. De voorkant van de geportretteerde en vooral het gezicht worden daardoor goed belicht.

De muur waar de tweede schaduw ontstaat bevond zich in de schaduw van het zonlicht en was zonder flits dus donker geweest. De flits verlicht die muur nu, alsof de zon daar ook op valt. De enige schaduw die op de muur overblijft is die van de persoon waar ook het flitslicht niet langs komt. Een soort blinde vlekken. Ik hoop maar dat ik zelf niet al te veel van die dubbel-beschaduwde gebieden heb...