Dat doe ik niet vaak, een bericht nog op de ochtend van verschijnen schrijven. Zelfs een foto had ik nog niet eens uitgekozen. Afgelopen week was behoorlijk druk, doordat ik werk had, dat nodig af moest, en tegelijkertijd wilde ik ook de allerlaatste foutjes uit mijn boek jaar NUL halen en dat naar de drukker sturen. Ook voor de aquariumserie wilde ik mijn bedank-boekje afmaken en dat ligt nu ook bij de drukker. Allemaal gelukt dus, maar wel erg krap.

Gelukkig had ik aan onderwerpen geen gebrek. Mijn hoofd gaat, naast de hoofdzaken, altijd maar door met allerlei bijzaken. Veel filter ik onbewust uit en is ook zo weer weg, maar ook regelmatig blijft iets hangen. Zo viel me de laatste tijd een aantal keer op dat het met het wetenschappelijk onderzoek in dit land vrij droevig gesteld lijkt te zijn. Hoe ik daar vandaan op de fotografie kom zal je zo meteen duidelijk worden, maar eerst laat ik je alvast een foto zien. Een problematische fotomontage. Er klopt iets niet; niet alleen inhoudelijk, maar het voelt ook niet goed. Probeer er zelf maar eens achter te komen wat het is (niet alleen het ontbreken van de schaduw)...

 

 

ex-roker

Misschien door mijn status als ex-roker, misschien vanuit mijn (beperkte) achtergrond van sociaal wetenschappelijk onderzoek valt het me de laatste tijd steeds meer op hoe, volledig zonder schaamte, er weer ruimte is voor bevooroordeeld hokjesdenken als het om rokers gaat. Versimpeld sociaal wenselijk denken over oorzaak en gevolg, alleen vanuit een werkhypothese en zonder oog voor alternatief.

bijvoorbeeld

Twee korte voorbeeldjes; het gaat uiteindelijk om de foto's.  Voorbeeld één is wanneer het gaat om rokers en zorgpremie. Ook dit keer onderbouwd met de wetenschap als doorslaggevend argument. Zou het, vanuit de gedachte dat rokers meer kans hebben op allerlei (terminale) ziekten, niet een heel goed idee zijn om de zorgpremie voor rokers te verhogen ? Ja, ja, buitelen de verzekeraars en diverse politieke partijen over elkaar heen. Over een lagere pensioenpremie of een hogere pensioenuitkering op basis van de lagere levensverwachting hoor je niemand...

Een tweede voorbeeld dat me opviel was het onderzoek waaruit blijkt dat rokers vaker depressief zijn. O, o, o, wat zijn we het weer eens, roken is echt niet goed voor je, dat blijkt wel weer. De alternatieve verklaringslijn voor dit verschijnsel, dat mensen met depressieve klachten juist om reden van hun depressie vaker roken, komt kennelijk bij niemand op. Bijvoorbeeld om de depressieve gevoelens wat te onderdrukken; dat schijnt met nicotine best goed te lukken…

standpunt

Dat bedoel ik dus; dit soort bijzaken. Soms word ik wel eens moe van mezelf. Altijd wanneer ik iets hoor, zie of lees heb ik de neiging om dat vanaf de andere kant te bekijken. Gelukkig, voor deze week was dat ook de aanleiding voor een fotografische invalshoek. Het gaat er immers zowel in het echte leven als in de fotografie om te zien waar de horizon ligt. Pas dan kun je over een standpunt nadenken. Of is het nou andersom...

Je weet misschien nog uit vorige berichten dat ik regelmatig plekken fotografeer. Plaatsen waar iets zou kunnen gebeuren, schouwtonelen die op zichzelf al spannend zijn, maar waar ik desgewenst ook de acteurs nog in kan plakken. Zo zijn de beelden met de zwaan en de man met het hondje daar een goed voorbeeld van. Tijdens een foto-uitstapje maak ik altijd wel een paar van dat soort beelden. In Hongarije maakte ik vanuit de toneel-zonder-spelers gedachte onderstaande foto.

 

 

Thuis gekomen wilde ik daar eens wat mee uitproberen door te zien wat er gebeurde als ik er één of meer acteurs in zou plaatsen. Uit een ander beeld haalde ik onderstaande dame om daar wat mee te experimenteren.

Probleem

Toen ik haar op het zandstrandje plaatste viel me meteen op dat er iets mis was. Ongeveer hetzelfde als bij de Schotse hooglander in het fietstunneltje hierboven. Er wringt iets in die beelden. Je ziet, ondanks dat ik op het strandje wel braaf een eerste ruwe schaduw heb gemaakt, dat ze daar niet hoort. En die hooglander hier boven hoort ook overduidelijk niet op die plek, zelfs al zou ik de technische aspecten van schaduw en scherpte en contrast oplossen.

Hoe dat kwam dat ze daar niet thuishoorden, daar kon ik niet achter komen. Sommige andere beelden (zwaan, man met hond) werkten wel en deze twee niet. Kijk zelf maar even kritisch mee.

 

Perspectief is alles

Pas toen ik later een 9-dollar video-cursus bekeek over composite images (samengestelde beelden) snapte ik wat ik fout had gedaan. Wanneer ik de foto er bij pakte waar de dame uit geknipt was, zag ik waar de horizon in die foto was. Ongeveer ter hoogte van haar elleboog. In mijn eerste poging had ik haar gewoon op het strandje neergezet, zonder er over na te denken dat perspectief alles is. Al kun je het niet aanwijzen, je voelt het gewoon aan dat het niet klopt.

De oplossing is dus heel simpel; ze moet hoger in beeld. Een eenvoudig kistje biedt hier de nodige hoogte. Schaduw en lichtval nog even met een paar streken provisorisch bijgewerkt en ja hoor; dat voelt al een stuk natuurlijker, al vraag je je nu wel af waarom ze op een kistje staat. Maar ja, zo blijf jij ook bezig met bedenken hoe alles anders had kunnen zijn...