Zou ik hoofd- en bijzaken beter moeten scheiden ? Minder hoopvolle projecten in mijn leven sneller en blijvender op een zijspoor moeten rangeren ? Die gedachte was de aanleiding voor dit bericht. Het gaat natuurlijk niet over dat soort technieken, maar het gaat over de onderliggende levenshouding en het knagende gevoel van te-weinig-tijd voor te-veel-dingen-willen. Natuurlijk kom ik tijd tekort, maar dat heb ik eigenlijk mijn hele leven al...

99,9%

Graag wil ik het deze week kort hebben over de manier waarop we de vormloze bult werkelijkheid waar we ons iedere dag in begeven tot een begrijpelijke en min of meer zinvolle ervaring weten te maken. Er komt zoveel op ons af, nog niet een duizendste van alles wat we zien, horen, voelen, proeven en ruiken nemen we bewust waar.

Meer dan 99,9% van ons leven gaat dus ongemerkt aan ons voorbij. En daar mag je blij om zijn, anders was je allang helemaal gek geworden. Maar hoe doen we dat ? Ik weet natuurlijk niet hoe jij dat doet, maar ik doe dat door hoofd- en bijzaken (en 99,8% volledig onbelangrijke prikkels) te scheiden. Dat scheiden van mijn waarnemings-afval doe ik niet bewust, maar ergens in mijn hoofd is dat geautomatiseerd.

De hoofd- en bijzaken die komen bovendrijven worden vervolgens gewogen en beoordeeld; wat is fijn en goed, wat is onaangenaam ? Waar liggen kansen, waar moet ik risico's mijden of juist tegemoet treden ? Wat denk ik er van, wat voel ik er bij ?

snijden

Als ik mijn aanpak in één zin zou moeten beschrijven, dan breng ik snijdingen aan in die hoofd- en bijzaken. Niet een heel bewust en zeker geen rationeel proces, maar ik ga het toch even beschrijven alsof dat wel zo is.

Mijn automatisch proces van filtering laat zo nu en dan een kruimeltje werkelijkheid ter inschatting aan mijn min-of-meer bewustzijn over. Vaak wordt er dan op basis van gewoontes en intuïtie een evaluatie gemaakt, maar soms moet ik echt uitzoeken welke gedachte, houding of gevoel er bij hoort. Hoe groot mijn basis-filtering ook is, dat uitzoeken, nadenken en invoelen is nog steeds een dagtaak.

Ik ga die waarnemingen aan de hand van een aantal kenmerken en kijkrichtingen evalueren, zeg maar met een aantal linealen. Eén van de manieren waarop ik die linealen gebruik is om er langs te snijden. En één van mijn meest favoriete snijdingen is die van vorm en inhoud.

beeld

Ik wil je ter illustratie graag even meenemen in een zijweg van iets waar ik eerder over schreef. Zoals je weet hou ik, naast het somberder bomen-werk dat ik aan Kata* heb uitbesteed, erg van het maken van samengestelde beelden; foto's die net-niet-echt zijn, maar tegen de werkelijkheid aan schuren. Zoals het paard in het bos, of de zwaan in de tegeltjes-fontein, die je vast van me kent.

Het spannende van dat soort beelden is dat ik iets kan laten zien dat wel een betekenis heeft, maar dat het niet echt is. Iets geloofwaardigs, zonder dat het überhaupt van belang is of het wel echt is. Inhoud die ik wil overbrengen in een vorm die ik zelf mag bepalen. Inhoud die ik door jouw filters wil smokkelen. En daar kan ik voor zorgen door de inhoud in de vorm te verpakken.

fantasie

Spelen met vorm en inhoud als twee aspecten van wat ik wil laten zien in mijn fotografie is spannend. Vorm is vaak het transportmiddel, waarmee ik de kans vergroot dat ook de inhoud bij mensen binnenkomt. Veel mensen filteren vooral op uiterlijkheden, op hoe iets er uit ziet, op contrast en kleurgebruik. Dat is ook één van de dingen die ik geleerd heb tijdens mijn studie. Voor die tijd maakte ik mooie foto's, beelden met een aangename, esthetisch aansprekende vorm, maar niet noodzakelijk met een inhoud.

Zelfs als je wel iets echts fotografeert kan vorm het voertuig van de inhoud worden. Onderstaand beeld is daar een voorbeeld van. Het is, al is dat niet van bedoeld belang, het Holocaust monument in Berlijn. Een monument-misser, vind ik. Ingeklemd tussen bouwputten en de Amerikaanse ambassade is een moment van bezinning niet eenvoudig. Busladingen met schoolklassen worden over het monument uitgestort. Die kinderen gaan dan gillend achter elkaar aan rennen door het monument; ook geen stimulans voor contemplatie.

stil staan

Door de ritmiek die je in de vorm (!) zal opvallen sta je stil bij deze foto. Met dat voertuig komt dit beeld door de grenscontroles van je geest. De inhoud die je er in ziet zal, als het aan mij ligt, bepaald worden door wat er gebeurt (niets) en wat er had kunnen gebeuren.

Die inhoud probeer ik te visualiseren door gebruik te maken van de lichtval, vaagheid, zijwegen, scheefstaande stenen en structuur van het pad waar je naar een vaag lichtend uiteinde gaat. Hoe je het ziet bepaalt wat je ziet. En doordat het door de filters is gekomen, moet je er wel even bij stil staan. En dat was nou net de bedoeling...

 

 

* kata

Voor wie alweer vergeten is wie Kata is; Kata is mijn alter-ego, je kunt het hoe en waarom hier nog eens nalezen.. In de aanloop naar mijn deelname aan de kunstbeurs in Ulft, halverwege mei, heb ik haar website afgemaakt, een nieuw visite/herinnerkaartje gemaakt en de selectie van haar werk voor die beurs na lang puzzelen afgemaakt en proefafdrukken laten maken.