Mijn project SPAGHETTI startte eind 2017 met het doel mezelf als fotograaf te reactiveren. Op 1 januari 2018 begon ik in dat kader met het SPAGHETTI-blog; wekelijks een bericht met, soms zeer zijdelings, fotografische stimulaties, aspiraties en inspiraties.

Vandaag, drie jaar later, oudjaarsdag 2020, stop ik met die wekelijksheid der berichten. Dit is de laatste SPAGHETTI... Je kent me en ook de slagen om de arm die ik altijd heb, maar dit is in ieder geval voorlopig de laatste.

Als je nog niet op mijn mailinglijst staat en wel op de hoogte wilt blijven van wat ik of Kata in het nieuwe jaar gaan doen (en wanneer JAAR TWEE uitkomt), vul dan het aanmeldingsformulier alsnog even in, of stuur me een mailtje (gerrit@...).

so far, so good

Mijn fotografische reactivering heeft een flinke stap voorwaarts gemaakt. Afgelopen jaar heb ik weliswaar, mede door corona, een soort photographers-block opgelopen, maar ik heb de afgelopen drie jaar veel geleerd over mijzelf en mijn fotografie. Eén van de grootste verrassingen was natuurlijk de geboorte van mijn alter-ego Kata Olstrom met haar (en dus mijn) eigen fotografische blik.

Dit laatste SPAGHETTI-bericht wil ik het nog even hebben over een paar van mijn stokpaardjes.

vijand van het goede

Heel graag zou ik in dit laatste bericht nog over alles willen schrijven, dat nog op mijn lijstje stond en in mijn gedachten rondtolt, maar nee. Beperking is de kracht van het goede heb ik wel eens gelezen, dus misschien moet ik me daar aan houden ? Nee, zeker aan beperking moet je je nooit zonder meer houden. Beperking moet een reden hebben en niet een doel in zichzelf worden.

Er is een andere invalshoek; eentje waar ik een volledig SPAGHETTI bericht voor op de plank heb liggen, dat ik al bijna een jaar voor me uit schuif. Dat bericht start met mijn eerder beschreven gedachte dat niet perfect ook goed genoeg is (zoals hier). Vanaf dat standpunt gezien is er slechts één echte vijand van het goede : het betere. Het betere is de vijand van het goede...

de dubbelheid der dingen

Door zonder reden te blijven streven naar het betere ontken je het goede. En, zoals ik ook al een aantal keer eerder beschreef, heb ik altijd last van het schurende gevoel van dat soort dubbelheid, van de dingen die gebeuren en de dingen die hadden kunnen gebeuren (en vaak mooier en beter lijken te zijn).

Die dubbelheid heeft het risico in zich van ontevredenheid en, erger, van ongelukkigheid. Dromen en wensen worden een voedingsbodem voor het kwaad van het betere. Het echte leven valt, al dan niet terecht, soms tegen. Jaloezie krijgt dan de ruimte, al dan niet terecht gebaseerd op de waarneming van oneerlijkheid.

jaloezie

De jaloerse vijand in de vorm van het betere ontstaat vaak door de oneerlijkheid en onbegrijpelijkheid dat een ander wel iets heeft of kan en ik (of jij) niet. Een goede gezondheid, fijn werk, een warme vriendengroep, een gevulde bankrekening, een empathische partner, je kunt het zo gek niet bedenken.

Niet belerend bedoeld, en het lukt mij zelf ook zeker niet altijd, maar er is een oplossing voor jaloezie : leer met de verschillen te leven, hoe oneerlijk die ook zijn. Wees blij met wat je wel hebt. De energie die je daar in steekt is beter daar aan besteed dan aan het zoeken naar de verschillen.

puzzel

Ik zeg het dan wel, dat je het niet belerend moet opvatten, maar het blijven natuurlijk dominee-achtige priet-praterijen. Omdat ik zelf met SPAGHETTI niet alleen op zoek ben gegaan naar mezelf als fotograaf, maar ook drie jaar lang geprobeerd heb iets van de puzzel des levens te snappen, krijg je dat soort teksten...

De dubbelheid der dingen, de jacht naar verder gelegen doelen, het streven naar het betere, de jaloezie, maar ook de hoop en de ellendigheid van de hoop (zie hier) ben ik allemaal tegen gekomen op zoek naar de oplossing van de puzzel des levens. En inmiddels ben ik achter het geheim van die puzzel. Even simpel als verrassend : er is geen puzzel. De puzzel maak je zelf door naar begrijpelijkheid van het onbegrijpelijke te zoeken.

geloof des heren

Die zoektocht naar het begrijpelijke van het onbegrijpelijke is verraderlijk. Vooral omdat je zelf geen rol in die onbegrijpelijkheid speelt. Alles overkomt je gewoon. Er is geen zingeving te bedenken, want alles lijkt zonder onderliggend verband, zonder reden, en toch oneerlijk. Veel mensen keren zich in zo'n situatie tot het Geloof in de Here. 

Op zoek naar zingeving... Verraderlijk om de oplossing van de Onbegrijpelijkheid des Heren in te zetten om de de onbegrijpelijkheid des levens te verdrijven. Wel is de Onbegrijpelijkheid des Heren er één waar je zelf een rol in een groter, betekenisvol, geheel lijkt te spelen. Een hoofdrol zelfs, want De Here is voortdurend bezig met jouw doelen, kansen en uitdagingen. Onvoorspelbaar, maar retorisch gezien wel met een niet-te-kennen en altijd-rechtvaardige reden...

teerling

Het Geloof des Heren vereist overgave. Dat is niet mijn sterkste kant, helaas. Ik heb me dan ook tot een andere oplossing moeten wenden; mijn grote vriend Het Toeval. Vandaar dat ik met een symbool van mijn verklaringsmodel, of zo je wilt mijn geloof, wil afsluiten : de teerling.

Het woord teerling betekent zoiets als dobbelsteen. Het verwijst naar het toeval. Dat dobbelsteenvormige toeval heeft, godzijdank, ook een dubbelheid in zich. Of misschien wel meer dan dat...

sartre

Aanleiding voor de teerling als woord van mijn jaar wordt gevormd door Sartre's boek De teerling is geworpen. Over twee mensen (Eva en Pierre) die na hun gelijktijdige dood er achter komen dat ze eigenlijk voor elkaar voorbestemd waren. In het leven zijn ze elkaar onterecht misgelopen. Dat onrecht is de reden om uit de dood te mogen terugkeren en die voorbestemming waar te maken.

Sartre's gebruik van de teerling, van het toeval, laat niet alleen de onvoorspelbaarheid zien, maar ook dat de dingen soms gewoon gaan, zoals ze gaan. Wanneer de teerling geworpen is, wanneer het toeval heeft gesproken, is het niet anders dan dat het is. Jaloezie, of zelfs terecht ervaren onrecht, veranderen daar niets meer aan.

zonder reden

De God van het Toeval is geen God van de liefde, en ook geen God van de vergelding. Toeval is zonder reden. Het is geen verklaring, geen rechtvaardiging, geen begrijpelijkheid die deze God weet toe te voegen aan de voortdurende gruwelijke oneerlijkheid der dingen.

toeval

Onderstaande foto's heb ik ooit gemaakt tijdens een voorbereiding van een Jordanese avond; een vrienden-feestavond met verkleedpartijen, waarbij in Amsterdams spraakgebrek met elkaar werd gecommuniceerd, kaas en augurken en sigaretten in glaasjes, tafelkleedjes en verschrikkelijke Amsterdam-gebaseerde muziek. Door mijn gebrekkige mogelijkheden tot overgave aan weerzinwekkende dingen, heb ik dat aan me voorbij moeten laten gaan.

Wel heb ik, bij toeval, een paar mooie beelden aan de voorbereiding van die avond over gehouden. Foto's die ik al in mijn boek A souvenir of nowhere heb staan, maar die, onterecht, nog nooit in SPAGHETTI waren verschenen. Deze foto's en vrienden verdienen om binnenkort in JAAR TWEE te worden vereeuwigd.

Drie lieve vrienden. Alle drie door toeval op de foto door een feest dat (niet helemaal bij toeval) geweldig uitpakte. Destijds werden we fotografisch en feestelijk door het toeval verrast in positieve zin. Jammer genoeg heeft datzelfde toeval in het leven van ons vieren ook minder positieve verrassingen voor ons gehad...

 

 

 

2021

De teerling is geworpen. Begin 2020 hadden we onterechte hoop op een prachtig jaar. Begin 2021 hebben we dat ongetwijfeld gewoon weer. En we weten het nu zeker : ook niet perfect is goed genoeg...

Ik wens jullie een prachtig jaar toe. Dat al je wensen mogen uitkomen. Dat je mag genieten van alles dat de God van het Toeval je zal schenken. Dat je een goede gezondheid, fijn werk, een warme vriendengroep, een gevulde bankrekening én een empathische partner mag hebben of krijgen.

En als dat niet lukt, dat je de kracht zult vinden om met het onrecht van het toeval te leven en toch bij perioden ten volle van het leven kunt genieten. En vergeet niet om die momenten te koesteren. Om ze vast te leggen, om ze te delen; om er souvenirs van te maken.

Liefs, dank voor het volgen van mijn SPAGHETTI-blog, en vooral een supermooi 2021 gewenst,
Gerrit