... over Robin en Randy
Afgelopen twee weken heb ik mijn berichten gewijd aan het begrip kwaliteit. Als afronding van die serie wil ik een bijzonder voorbeeld van kwaliteit in de praktijk laten zien : fotografe Robin de Puy.
Eerst even een korte terugblik : op 9 februari schreef ik dat kwaliteit van beelden niet zozeer over 'mooi' gaat, maar vooral over inhoudelijke sterkte. Dat laatste heb ik met het begrip boeiend proberen te beschrijven, hoewel dat achteraf gezien wel erg aan de simpele kant is. Op 16 februari schreef ik over de kwaliteit van de fotograaf. Het is mooi om als toevalstreffer sterke beelden te maken, maar kwaliteit zit volgens mij in de beheersing van die fotografische kwaliteit. In de herhaling van beeldkracht, in herkenbaarheid als kwaliteitskenmerk. Ieder beeld wordt daarmee ook een zelfportret van de fotograaf.
Hoewel ik Robin de Puy fotografisch op verre hoogte boven me zie, ga ik dit bericht toch beginnen met een eigen beeld; dat ben ik aan deze foto-blog toch minimaal verplicht. Mijn doel is tenslotte om mijzelf fotografisch te re-activeren.
Mijn herkenbaarheid in portret
Vorige week sprak ik over de herhaalbaarheid in de zin van seriematig werken, over een eigen stijl ontwikkelen en ontdekken en over herkenbaarheid van de beelden die je als fotograaf maakt. Wat dat betreft ben ik blij dat ik een aantal jaar geleden de moeite heb genomen om een boek samen te stellen en daarmee te onderzoeken wie ik fotografisch ben. Als lid van SPAGHETTI heb je dat boek in PDF vorm kunnen downloaden en wanneer je dan bijvoorbeeld naar de portretten kijkt, zie je ook als niet-fotograaf allerlei overeenkomsten.
De mensen in mijn beelden zijn eigenlijk niet aanwezig. Ze zijn (vrijwel altijd) in zichzelf gekeerd, hebben geen contact met de toeschouwer en staan daarmee zowel wel als niet op mijn foto's. De serie met aquaria is daar een goed voorbeeld van, zeker omdat daar, naast de wereld die zich aan de oppervlakte toont, er ook de wereld waar de geportretteerde op dat moment in zit, er nog een derde wereld in beeld is, in de zin van een aquarium; een fysiek beperkte transparante wereld.
Vaak staan de mensen in mijn foto's ook zeker niet in het midden van het beeld. Of ze zijn onscherp, omdat ze in een andere wereld zijn, zoals de sigarenrokers. De mensen in mijn foto's lijken een beetje verdwaald te zijn; een beetje off-world. Onderstaand beeld is een goed voorbeeld van hoe ik mensen fotografeer.
En over re-activatie gesproken; op het ogenblik haal ik veel van de beelden uit mijn boek aan. Omdat ik nog steeds hard bezig ben met het vinden van mijn weg op het bloggers-pad sta ik mezelf dat toe. Om echt inhoud te geven aan de re-activatie zal ik toch ook weer nieuw beeldmateriaal moeten/willen produceren... Dat staat er aan te komen, gelukkig.
Over Robin de Puy
Robin de Puy is een Nederlandse fotografe (1986), geboren en getogen in Oude Tonge (Zeeland). Na een studie als directie-secretaresse vindt ze (godzijdank) haar roeping en gaat in Rotterdam aan de Fotoacademie studeren. Ze studeert in 2009 af met een serie over meisjes in de prostitutie, waar ze bovendien de Photo Academy Award mee wint. Door ze te fotograferen zoals ze doet, geeft ze die meisjes een eigen leven terug; dit is dan wel hun werk, maar daarnaast hebben ze net als iedereen doelen en dromen.
Geen gemakkelijk onderwerp en oprecht en nabij in beeld gebracht. Dat geldt ook voor haar serie over automutilatie; portretten van meisjes met littekens door het verminken van hun eigen lichaam. In 2013 krijgt ze de Nationale Portretprijs. Ze werkt voor diverse Nederlandse en internationale bladen en was in 2016 fotograaf des Vaderlands. In dat kader maakte ze onder meer een serie over haar demente oom Jan Mallan die aan Alzheimer leidt. Beelden van die serie kun je zien op de NRC website.
Waarom ik Robin als mens bijzonder vind
De naam Robin de Puy hoorde ik al toen ik in 2008 afstudeerde aan een andere vestiging van de fotoacademie (Amsterdam). Sommige docenten hadden het over haar werk. Daarna heb ik de naam nog regelmatig onder foto's gezien in bijvoorbeeld het Volkskrant magazine. Ze kreeg steeds meer werk en zeker de nationale portretprijs is een duidelijke erkenning als één van Nederlands beste portretfotografen. Veel fotografen zouden met zo'n carrière-start bijna vanzelfsprekend in die golf van succes zijn meegedreven; zo niet Robin.
Ze merkt dat ze in die maalstroom van succes en een groeiende hoeveelheid opdrachten zichzelf dreigt kwijt te raken; met name raakt ze haar onbevangenheid kwijt. Om dat gevecht aan te gaan neemt ze een radicale beslissing en gaat een roadtrip maken; zo'n 10.000 kilometer door de Verenigde Staten op een Harley Davidson. Van die trip is een documentaire gemaakt met de titel "Ik ben het allemaal zelf" (een aanrader : klik op de link om die documentaire te bekijken). Bijzonder vind ik dat ze zich daar laat zien op een manier die helemaal past bij hoe ik haar fotografie ervaar : oprecht en nabij. We zien haar angsten, haar durf, haar twijfel en blijdschap.
Tijdens die roadtrip ontmoet ze veel mensen. Eén daarvan is Randy; een jongen die iets in haar raakt. We zien hem zo meteen nog terug, maar voor nu : de middelste van de drie broers.
Paniek
Al meteen aan het begin van de documentaire blijkt dat de roadtrip bepaald niet vrijblijvend gaat worden. Robin heeft een drive om een deel van haar essentie terug te vinden en heeft daarbij ook last van paniekaanvallen. De documentaire start daarom met een bezwerende handeling : tellen. Gewoon tellen, één, twee, drie, vier, en maar door. Afgewisseld met het mantra : het komt allemaal goed, het komt allemaal goed, het komt allemaal goed. Dat onderdeel vond ik bijzonder; dat je dat zo open durft te laten zien.
Dat je zo'n 'zwakte' laat zien betekent dan wel dat die zwakte je daarmee eigenlijk ook erg sterk maakt. Door die angst en de paniekaanvallen krijgt Robin juist de kracht om die zoektocht aan te gaan; er ontstaat een noodzaak. Ze moet er iets mee en dat doet ze ook ! Ze overwint zichzelf op diverse punten en stapt (niet moeiteloos) op iedereen af.
Zelf heb ik geen last van dat soort paniekaanvallen. Aan de ene kant is dat natuurlijk heel prettig, aan de andere kant ben ik er juist een beetje jaloers op. Het ontbreekt me daarom aan de noodzaak om op zo'n manier op zoek te gaan; om de diepte in te gaan. Je zou het zelf-tevredenheid of zelf-voorzichtigheid kunnen noemen; daar moet ik mee oppassen. Dat zoeken van Robin leidt tot onbevangenheid en openheid. Tot kwetsbaarheid die weer tot nabijheid leidt. Zonder die angst en de aanvallen had ze waarschijnlijk niet dezelfde kracht in haar foto's gehad. Zo zie je, ook nog even verwijzend naar mijn vorige aflevering : iedere foto is een zelfportret.
Waarom ik Robin als fotografe bijzonder vind
De roadtrip door Amerika had een duidelijk doel; het terugvinden van de basis. Tijdens die roadtrip ontmoette ze Randy en werd door hem geraakt. Eind 2016, februari 2017 en mei 2017 is ze terug gegaan en heeft uiteindelijk een boek over hem gemaakt. Niet omdat het een commercieel succes zou kunnen worden, maar omdat ze voelde dat ze dat wilde (en moest) doen. Om zijn verhaal te maken. Oprecht en nabij, zoals ze ook begon.
Ben ik een bewonderaar van haar werk ? Ja, van het werken in een verhalende vorm kan ik sowieso erg genieten. De nabijheid en intimiteit die in haar beelden zit vind ik geweldig. Met haar 'normale' werk, de portretten van (bekende) Nederlanders heb ik dat minder (al zijn die ook prachtig). Vooral hou ik van de verbinding die ze maakt met de 'uitzonderingen'; met mensen met een vlekje, of mensen die het niet gemakkelijk hebben met zichzelf of met de wereld om hen heen. Boeiend vind ik dat ze wel een voorkeur heeft voor het afwijkende, maar er zeker geen geen freak-show van maakt; de nabijheid en intimiteit leidt nergens tot voyeurisme, mede doordat ze er zelf ook vaak wat onbeholpen in staat.
Wil je meer van haar werk zien, dan is het boek "Randy" een aanrader ! Onderstaand nog 2 foto's uit het boek.
Foto's van anderen gebruiken
Misschien denk je dat ik de foto's en illustraties bij mijn artikelen zomaar van internet mag plukken. Nee, dat werkt natuurlijk niet zo. Er zijn mensen die de moeite er voor gedaan hebben (de fotograaf/kunstenaar) en er zijn mensen die het leuk om die beelden bij hun blogje te kunnen gebruiken (ik dus). Net als bij het werk van Dick Tuinder (a first frame) vind ik dat wel het minste dat ik kan doen : even vragen om toestemming.
Door het te vragen bespaar je jezelf mogelijk ook nog een hoop ellende wanneer blijkt dat het niet mag. Ook op mijn verzoek aan Robin de Puy kreeg ik heel snel antwoord. Ik had gevraagd of ik haar beelden op deze site, mijn (aankomende) Engelse site en mogelijk in een ebook/boek met verzamelde berichten mocht gebruiken. Haar antwoord was dat de websites toegestaan waren, maar geen ebook of boek. Dat daar de grens ligt snap ik heel goed en ik ben allang blij dat ik ze wel op de websites als illustratie mag plaatsen. Dank !
PS. nog een laatste tip : kijk ook zeker eens op de website van Robin de Puy
2 thoughts on “Over kwaliteit, een roadtrip …”
Tja, ik heb deze foto’s vaak voorbij zien komen en altijd staat er bij “het is geen freakshow”. Dat kan men nu wel heel hard roepen maar dat is precies wat het wel is. Ik vind het een hele kwalijke vorm van ‘aapjes kijken”; neem een stel mensen in de marge van de samenleving en beeldt ze dan ook nog eens zo lelijk mogelijk af. Persoonlijk vind ik dat de fotografe deze mensen hiermee heeft aangerand.
Daar ben ik het niet in deze bewoordingen mee eens. Wel zie ik wat je met ‘aapjes kijken’ bedoelt. Het gaat bij dit project van Robin zowel om bijzondere foto’s (ze heeft althans in mijn ogen op een niet-alledaagse manier gekeken), maar het gaat, en dat maakt het dubbel, ook zeker om bijzonderheid van het onderwerp van de foto’s. Dan krijg je zo’n beetje dezelfde verwarring als dat veel mensen een foto van een zonsondergang een mooie foto noemen, terwijl het eigenlijk vaak een best-zeer-matige foto is van een prachtig onderwerp…